Сайт жасап беруге тапсырыс қабылдаймыз! Толық жасап беру құны – 150 мың теңге. Хабарласу үшін: qorlyq@list.ru
Басты бет » 2020 » Октябрь (страница 2)

Месячные архивы: Октябрь 2020

Қажымұқан – қазақ балуандарының бренді. Кинодағы Қажымұқан …

Кезінде «Қажымұқан» фильмі арқылы жұртшылыққа танымал болған балуанның рөлін сомдаған, бүгінде «Қажымұқан» қо­ғам­дық қорының төрағасы Леухан Бек­бо­лат ағамызды да осы астан кездестірдік. Әң­гімеге де тарттық. «1983 жылы Ле­нин­шіл жас га­зетіне «Қа­жы­мұқан кім болады?» деген мақала шыққан болатын. Сол ма­қа­лада ба­луан баба­мыз­дың рөлін сомдауға қа­тысты конкурс жария­лан­ғаны жазы­лып­ты. Жас шамасы, бойы, түр әлпеті туралы бір­шама талаптар көрсетіліпті. Мен ол кезде Оңтүстік ...

Толығырақ »

Өмірдегі Қажымұқан қандай еді?

Қажымұқан Мұңайтпасұлы – ғаламат күш иесі. Қазақтың атын тұңғыш рет әлем жұртына танытқан осы бір таудай құбылыс баба тарихынан бізге жеткен алып баһадүрлер туралы әңгімені растай түсуі үшін арнайы жіберілгендей көрінеді, кейде. Шындығын да, ежелгі қазақ батырларының тау тұлғалық алып қасиеті туралы кейбір аңыз боп жеткен әңгімеге сеніңкіремей «қазекемнің асырып жіберетіні бар» дейміз. Алайда күні кеше, яғни 1948 жылы ғана ...

Толығырақ »

Қажымұқан мен Поддубный: кім-кімді жеңген?

Ресейде «Поддубный» фильмі көрерменге жол тартқан. Екі жыл бойы түсірілген, бюджеті 12 миллион доллар болатын бұл фильм орыстың әлемге әйгілі балуаны, француз күресінің алты дүркін чемпионы Иван Поддубный турасында. Әйгілі орыс қаһарманы туралы түсірілген осы фильмде Поддубныйдың Қажымұқан есімді түрік балуанымен белдесіп, оның желкесін үзіп жіберетіні жайлы бір келеңсіз көрініс бар. Аянышты күйде сұлық жатқан түрік балуанын кілемнен сүйреп алып ...

Толығырақ »

Қажымұқан: ұлы балуанның біз білмейтін құпиялары…

Осы біз біреу намысымызға тимесе, «мәу» демейтін халықпыз. Көрші Ресей «Поддубный» деген фильмді түсірмесе, өзіміздің батыр атамыз Қажымұқанды ұмытып кеткендей екенбіз. «Ойбай, біздің Қажымұқан бабамыз қайда қалды? «Поддубныйдағы» түрік Гаджымукан деген кейіпкер біздің Қажымұқан емес пе?! Ол неге Поддубныйдан оңбастай болып жеңіледі? Қажымұқан кім, Поддубный кім?» – деп қызылкеңірдек болдық. «Қажымұқан кім?» деген сұрақ төтесінен қойылып қалған соң, жас оқырманымызға ...

Толығырақ »

Қажымұқаннан да асқан күшті бар

Қазақтың абыройын жер жаһанға көтерген Қажымұқан балуан Семей қаласында ел құрметіне бөленіп жүргенде бір отырыста мынандай сұрақ қойылыпты: – Осы біздің қазақта дәл өзіңіздей күшті бар ма? Болды ма, кезікті ме? Сонда Қажекең: – Бар ғой, менен де күштілер болған. Балуан Шолақ ағамызды барлығың білесіңдер. Дәл осы қалада да бір мықтыға жолыққаным бар, – деп әңгімесін бастапты. – Осындағы бір ...

Толығырақ »

ҚАЖЫМҰҚАННЫҢ КӨЙЛЕГІ

Күш атасы Қажымұқанның көйлегін жетпіс жыл рахаттанып жамылған Рахат аға. Ұлылар, ұлыларға жөн сілтеп тұратындай. Былтыр Ұлы хан Абылайдың 300 жылдық тойы дайындығымен жүріп Ақмола облыстық Ұлттық спорт мектебінің директоры Марат Хойшиннің кабинетінде, үстел үстінде жатқан Көкшетау қалалық «Степной маяк» газетінің бетіндегі, орасан үлкен көйлек киіп тұрған адамның суреті көзіме оттай басылды. Мараттан сұрасам ол, күш атасы Қажымұқанның көйлегі Көкшетауда ...

Толығырақ »

Қажымұқан қандай болған?

Қазақ балуандары жайлы сөз қозғағанда Қажымұқан бабамызды ерекше атап өтеміз. Бұл ол кісінің атақ-даңқынан бөлек, халықтың балуанға деген ілтипаты мен құрметін білдірсе керек. Бала күнімде Шиеліден шыққан жазушы, атақты «Мың бір түнді» қазақша сайратқан аудармашы Қалмақан Әбдіқадыровтың Қажымұқан туралы жазғандарын оқып таңданып жүретін едік. Белдескенде ешкімнен жеңілмеген, жауырыны жерге тимеген батыр бабамыз жайында кино түсірілген киноны көріп кәдімгідей бір масаттанып ...

Толығырақ »

ҚАЖЫМҰҚАН ӘНШІ МАЙРАНЫ ДА ҚАТТЫ ЕРКЕЛЕТКЕН

Қажымұқан әйгілі әнші Майрамен де тату дос болыпты. Майра бір жерге барып өнер көрсетсе, әншіні көргісі келген жұрт киіз үйдің жабығын жыртып, туырлығын тілгілеп тастайды екен. Майраның өнеріне есі кеткен жігіт-желеңнің бәрі әншінің айналасынан шықпайды. Майраның жанында жүретін атқосшы серіктерге де оңай болмаған. Кеудесіне нан піскен бұзық, есерсоқ жігіттер оларға дөңайбат көрсетеді, қоқан-лоққы жасап ықтырады. Ол кез халықтың өнерге деген ...

Толығырақ »

МӘСЕЛЕ САЛМАҚ ПЕН БОЙДА ЕМЕС

«Жас Алаш» газетінде 2007 жылғы 23 қаңтарда «Қажымұқанның салмағы қанша болған?» деген мақала жарияланды. Оның қысқаша мазмұны: «Не көп, портрет көп. Бұлардың бір-біріне ұқсастығы. Кейбір басылымдар Райымбек батыр деп Жанғожа батырдың, Жанғожа батыр деп Өтеген батырдың суреттерін береді екен». Қажымұқанның портретін салған Е.Бидахметұлын мақтаған «Аса бір құндысы һәм дәлдісі» деп. Әрі қарай: «Күресіп жүрген кезінде Қажымұқан 190 келі тартады екен. ...

Толығырақ »

ҚАЖЫМҰҚАН «АЛАШ» ПАРТИЯСЫНЫҢ МҮШЕСІ БОЛДЫ МА?

1937 жылдары Қа­же­­кеңнің Омбы жағынан Оң­түс­тік Қазақстанға келген кезі. Баршаға бел­гілі, кешегі актив болып жүргендері бар, жай ғана шаруасы әлділе­рі бар, бұрынғы байлардың, төрелердің ұрпақтарын үйлерінен ұстап, алып кетіп жатты. Қажекеңнің Арқадан оңтүстікке қа­лай кеткенін Есенгелді төренің (Төре ауылының жігіті) біздің үйде қонақтап оты­рып айтқаны: «Бес жігіт Омбыға, Омбыдан Қызылжарға (Петропавловск) қарай шығарып салдық. «Әрмен қарай өзім барам, сендерге көп ...

Толығырақ »

ӘЛІ ДЕ БОЛСА ІЗДЕНІС КЕРЕК

Бұл жазып отырған әңгімеміз, бір жағынан, естелік, екінші жағынан өзгелерге ой салу. Осы сияқты естеліктерден, әрине, шындық туады. Әлі де болса, Қажекеңнің өмірі, қызме­ті жөнінде мағлұматтар сарқылған жоқ. Бір жолы «Алатау» демалыс үйінде жатқанымда «Пионер жазы» киножурналының 4-ші нөмірінен («Пио­нерское лето», киножурнал, №4) И.Поддубныйдың туған еліндегі пионер лагерінде балалардың қалай демалып жатқанын көріп отырсам: бір топ палуандар (Петербургте түсірілген болар), ...

Толығырақ »

ҚАЖЫЛЫҒЫ ТУРАЛЫ

«Күш атасы» кітабында: «Таяу және Орта Шығыс елдерін аралады. Түріктің жауырыны жерге тимеген атышулы палуандарын жыққаннан кейін оған қажы атағы беріліп, Қажымұқан аталды» делінеді. Бұған сену қиын. Бірінші, дәлел ретін­де құжат жоқ, екіншіден, ол елдің жеңіске жеткен палуанға қажы атағын беру салты болса баяғыда естілер еді. Тағы бірі, түрік халқы Ислам дінінің ережесін мықты ұстаған. Қажылық дінмен байланысты десек, ол ...

Толығырақ »

БАЛАЛАРЫ ОЙШЫЛ АЗАМАТ БОЛЫП ӨСТІ …

Қажекеңнің балалары, немерелерінің көбі парасатты, ойшыл азамат болып өсті. Жанәбіл де ірі, палуан болды. Айдарханның баласы Шаттық та «карате-до» бойынша 2002 жылы Азия ойындарында күміс жүлде алды. Бірақ өзіне тартқан нағыз палуан, батыр әлі жоқ. Бәрі қатардағы ғана. Қажекеңнің тірі кезінде жанашыр жолдастары, замандастары аласұрып палуанға бір әйелден соң бір әйелді алдырып жүргені айтпаса да белгілі болып тұратұғын – өзі ...

Толығырақ »

ЖҰБАЙЛАРЫ ЖӨНІНДЕ

Атышулы адамдар жөнінде аңыз-әңгімелер көп болады ғой. Менің есімде қалғаны, Қажымұқан атамыздың бүкіл Ресейді, Қа­зақстанды аралап жүріп негізгі қоныстанған жерлері – «Сибкрайда» (Омбы маңайы) және «Киркрайда» (Оңтүстік Қазақстан облысы). «Енді ол неге Омбы жерінде қоныстанды?» деген сұрақ тууы мүмкін. 1910-37 ж.ж. дейінгі келіп, кетіп тұрған елі – төре ауылы, «Жаңа жол» колхозы, Шарлақ ауданы, Омбы облысы. Менің әкем Көшкімбай 1939 ...

Толығырақ »

ОЛ — ҚАЗАҚТЫҢ ҰЛЫ

Қажымұқан өзінің бір отырысында әндетіп айтқан: Сұрасаң арғы атам ұзын қыпшақ, Тәңірім беріп еді өлшеусіз бақ. Шын бабам қарақыпшақ Қобыланды, Тең келер ондай ерге қандай қазақ. («Күш атасы», 157-бетте). Осы қысқаша ғана берілген шумақта өзінің арғы заты, ата-бабалары қазақ тарихында болған белгілі тұлғалар екені менмұндалап тұр. Оған талас жоқ. Бертін келе кейбір жерде, тіпті қазақтың зиялы азаматтарымен кездесіп қалсақ: «Осы ...

Толығырақ »

АЛҒЫСТАН АРТЫҚ БАҒА ЖОҚ!

Шымкент қаласы Полиция департаменті Патрульдік полиция полкінің қызмет инспекторы, полиция лейтенанты Еркебұлан Сейітжаппаров қызмет көрсету барысында мүгедектер арбасын итеріп келе жатқан ананы аңғарады. Діттеген жеріне бару үшін автобус аялдамасына бара жатқанын айтқан анаға тәртіп сақшысы такси тоқтатып, арбадағы баланы көтеріп автокөлікке жайғастырады. Жүргізушіге мекенжайды түсіндіріп, жолақысын төлеп жіберген тәртіп сақшысына қарт ана шексіз алғысын белдірген. Бұл көрініске куә болған айналадағы ...

Толығырақ »

ДЕР КЕЗІНДЕ ЖЕТТІ

17 қазан 2020 жылы Еңбекші АПБ-ның кезекші бөліміне «102» арқылы Шымкент қаласы, Айнатас елді мекені, №12 орамының нөмірсіз үйде отбасылық жанжал болып жатқаны бойынша хабарлама түскен. Аталған хабарлама бойынша Еңбекші АПБ жергілікті полиция қызметі бөліміне қарасты №52 учаскелік полиция пунктінің қызметкерлері оқиға орнына дер кезінде жетіп, мас халдегі ер азамат үйіне 50 литрлік газ балоны мен кәмелет жасына толмаған екі ...

Толығырақ »

ҚАРАЖАТ ӨНДІРІЛДІ

Салықтық төлемдерін өндіру бойынша Шымкент қаласы Полиция департаменті, қалалық мемлекеттік кірістер департаменті және Өңірлік жеке сот орындаушылары палатасы арасында ынтықмақтастық меморандумы түзілген. Аталған меморандумға сәйкес жұмысшы топ құрылып, қала аумағында жылжымалы бекеттерде салық төлеуден жалтарып жүрген тұлғалар бойынша рейдтік іс-шара атқарылуда. 22.10.2020 жылы іс-шара барысында жалпы 253 жеке тұлғалардың автокөліктері тоқтатылып тексерілді. Оның ішінде 14 автокөлік айыптұраққа жеткізілмей берешектері өз ...

Толығырақ »

МЕГАПОЛИС ЕКІНШІ ТОЛҚЫНҒА ҚАНШАЛЫҚТЫ ДАЙЫН?

Мемлекет басшысы «Жаңа жағдайдағы Қазақстан: Іс-қимыл кезеңі» атты Жолдауында отандық медицинаны дамытуға және осы саладағы өзекті мәселелерді шешу жұмыстарына қатысты нақты тапсырмалар берген болатын. Осы ретте, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаменті жанынан құрылған Жұмысшы топ қоғам белсенділерімен бірлесе қаладағы «СҚ-фармация» қоймасына барып, дәрі-дәрмекпен және медициналық жабдықтармен қамтамасыз етілуін бақылап қайтты. Департамент басшысының бірінші орынбасары Т.Серікбаев бастаған ...

Толығырақ »

ЖАСТАРМЕН КЕЗДЕСТІ

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаменті мен ақпараттық-ағартушылық штаб өкілдері Халықаралық гуманитарлық-техникалық университетінің жастарымен онлайн кездесу өткізді. Аталған шараға «Саналық ұрпақ» клубы мен «Парасаттылық мектебінің» белсенді жастары және студенттер қатысты. Кездесу барысында Штабтың құрылу мақсаты жөнінде ақпарат беріп, өскелең ұрпақты парасатты, адал әрі әділ болуға шақырды. Адал сөзге арсыз ғана тоқтамайды деген Штаб мүшелері бүгінгі кездесуде айтылған ...

Толығырақ »

АЛҒАШ КӨРГЕНІМ

Мен Қажекеңді (Қажымұқан Мұңайтпасов)  8-11 жасымда көргенмін. Ол кезде Омбы облысындағы Шарлақ (бертін Дробышев, Нововоршавка) ауданындағы Қаратомар ауылында тұратынбыз. Қажекең әр уақытта сондағы Г.Дмитров атындағы колхозда орналасқан ауылдық кеңестің сессиясына бір топ белсенділермен бірге келіп жүретін. Еліне бара-келе жатқанда жолшыбай түсетін жері – менің әкемнің үлкен ағасы Аманжолдың үйі. Еш уақытта жалғыз жүргенін көрмедім. Бір келгенде қасында басқалармен бірге Құдайберген ...

Толығырақ »

ҚАЗАҚТЫҢ БАС БҰЛШЫҚ ЕТІ …

Қара күште әлі ешкім жоқ сенше биік шырқаған, Өнерге де өзгелерден жақын ең ғой бір табан, Рух қашып бара жатыр өзің өскен қырқадан… Бүгін мені қайта көтер жарты ғасыр өткен соң, Қанатсызды мойындамас мінезіңмен бұрқаған. Сол бір салтың тірі тұрса, тұрар әр кез ұлт аман, Қазақтың бас бұлшық еті, құлагер төс, піл табан… Мұхтар Шаханов Қазақ халқының мақтанышы, аты аңызға ...

Толығырақ »

КҮШ АТАСЫ – ҚАЖЫМҰҚАН

Қажекеңнің (Қажымұқан Мұцайтпасов) тек білек күш иесі ғана емес екенін, оның парасатты, ойшыл, намысшыл, зейінді адам болғанын бір ғана автор (Ж.Бектұров. «Күш атасы», 248-б.) жазбайды, оны бәрі өздерінің естеліктерінде дәлелдеп келтіреді. Талиға Бекқожина «Әншілігі де бар еді» деген әңгімесінде: «Көпшіліктің сұрауы бойын­ша Қажекең қолына домбыра алып, қоңыр дауысымен шырқай жөнелді: Атандым Қажымұқан бала жастан, Ішінде империяның болдым асқан, Кешегі Омскінің ...

Толығырақ »

КЕЗЕКТІ ҚАБЫЛДАУЫН ӨТКІЗДІ

Биылғы жылы Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауында барлық мемлекеттік органдар ашықтық принципін ұстану қажеттігін тапсырған еді. Әрі халықпен кері байланысты нығайту жөнінде ерекше тапсырмалар жүктеген болатын. Осы мақсатта Шымкент қалалық Полиция департаментінің бастығы, полиция генерал-майоры Ералы Жумаханбетов тұрғындармен онлайн режимінде қабылдау өткізіп келеді. Шымкенттің бас полицейі кезекті қабылдауға алдын-ала жазылған 40-қа жуық азаматты қабылдады. Олардың мәселелерін тыңдады. Азаматтардың басым бөлігі ...

Толығырақ »

В ШЫМКЕНТЕ ПРОВОДИТСЯ ОПЕРАТИВНО-ПРОФИЛАКТИЧЕСКОЕ МЕРОПРИЯТИЕ

В соответствии с «Графиком проведения оперативно-профилактических мероприятий и специальных операций на 4 квартал 2020 года», утвержденного МВД Республики Казахстан, в целях профилактики дорожно-транспортных происшествий с участием пассажирского транспорта, в целях повышения транспортной дисциплины среди водителей, осуществляющих перевозки пассажиров и грузов на автомобильных дорогах, усиления контроля за общественным транспортом в межрайонном, междугородном, межобластном и международном сообщениях, обслуживающим без специальной регистрации, в ...

Толығырақ »