Бүгін НҚА жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптаманың үйлестірушісі ретінде конкурстық рәсімдердің қорытындысы бойынша анықталған әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ректоры Ғалымқайыр Мұтанов сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің аппараттық мәжілісінде сөз сөйледі. Спикер сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл институтын тиімді іске асыру негізі ретінде сарапшыларды қоғамдастықтың ауқымды тобына конкурстық іріктеу кезеңдері туралы айтып берді. Оның айтуынша, іріктеу процесінің транспаренттілігі мен ашықтығын ...
Толығырақ »Авторские архивы: Әсет ӘССАНДИ
Открытость и прозрачность на всех этапах конкурсного отбора экспертов антикоррупционной экспертизы проектов НПА
Сегодня ректор Казахского национального университета имени Аль-Фараби, определенного по итогам конкурсных процедур в качестве координатора научной антикоррупционной экспертизы проектов НПА, Галимкаир Мутанов выступил на совещании в Агентстве по противодействию коррупции. Спикер рассказал об этапах проводимого конкурсного отбора экспертов из числа широкого круга общественности, как фундамент эффективной реализации данного института противодействия коррупции. По его словам, для обеспечения транспарентности и открытости процесса ...
Толығырақ »БАЛУАННЫҢ ҰРПАҚТАРЫ
Қажымұқан Мұңайтпасұлы тағдырдың жазуымен болар төрт рет отбасы құрып, төрт әйел алғаны белгілі. Алғаш Рига қаласында гострольмен жүргенде ат үстінде ойнайтын цирктегі поляқтың акробат қызы Н.Н.Чепковскаямен, содан елге келгеннен кейін 1925 жылы екінші рет қазақ әйелі Ырыстыға, үшінші некесі әмеңгерлікпен қосылған Мінайымға үйленеді. 1944-45 жылдардың бірінде палуан төртінші әйелі Бибіжан Бүркітқызымен отандасады. 1948 жылы дүниеге палуанның кенже ұлы Жанабіл Қажымұқанов ...
Толығырақ »ЕЛГЕ ОРАЛҒАН СОҢ …
Палуан елге келгеннен кейін, 1925 жылы екінші рет қазақ әйелі Ырыстыға үйленген. Бұл некеден Қажымұқанова Азия, София, Рашида атты үш қыз туылған. Бірақ өкініштісі соңғы екі қызы анасымен бірге, сол кездегі медициналық емі белгісіз аурудан қайтыс болып, палуанға ауыр соғады. Бірақ бүгінде қызы Азияның тұрмыс құрған елі Қызылорда облысы, Шиелі ауданында, қыздан тараған ұрпақтар, яғни жиендер тұрып жатыр. Бүгінде Азия ...
Толығырақ »БАЛУАННЫҢ ОТБАСЫ
Қазақ халқының тарихындағы тұңғыш кәсіпқой балуаны Қажымұқан Мұңайтпасұлының отбасы. Әр түрлі тағдырдың жазуымен болар төрт рет отбасы құрған, яғни төрт әйелі болған. 1909 жылы сонау Рига қаласында гострольмен жүргенде ат үстінде ойнайтын цирктегі поляқтың акробат қызы Н.Н.Чепковскаямен танысып үйленген. Бұл отбасымен Омбы қаласында тұрған. Мұсылманша неке қидыртып, Қажымұқан әйелі Надеждаға Батима деп ат қояды. 1910 жылы дүниеге Халиолла Мұқанов, яғни ...
Толығырақ »ШЕЖІРЕ
Қажымұқанның тегі — орта жүз, қыпшақ руынан шыққан. Қазақ эпосындағы қара қыпшақ Қобыланды батырдың он бірінші ұрпағы. Қажымұқан палуан мен Қобыланды батырдың арасында он ата бар. Анасы Қабира ерте қайтыс болып, бала Мұқан әкесі Мұңайтпас пен әжесі Айсарының тәрбиесінде өседі. Қажымұқанның атасы Ернақ батыр да Абылайханның тұсындағы үзеңгілес батыры, үлкен қолды бастаған әскер басы болған тұлға еді. Балуанның әкесі Мұңайтпас ...
Толығырақ »ПАЛУАНДЫЛЫҚ — ҚАЖЫМҰҚАННЫҢ ТАБИҒИ ТАЛАНТЫ
Қандай тарихи тұлғаны болсын халық тудырады, заманы ширатып жаратады. Қажымұқандай алыптың тарих сахнасына көтерілуі де тегін емес. Арғы тегі Қарақыпшақ Қобыландыдан тарайтын осынау даңқты тұлғаның қалтарысы мен бұлтарысы, қайғысы мен қуанышы қат-қабат, қиын да қызық, жеңісті де жемісті ғибратты ғұмыры — соның айғағы. Қажымұқандай ұлы перзентінің теңдесіз табиғатына, бірегей болмысына тәнті болғаны соншалық, көзін көргендердің ортамызда жүргеніне қарамастан, ел-жұрты палуанның ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАНҒА ЖАСАЛҒАН ҚАСТАНДЫҚ
Өмірдің тар жол, тайғақ кешуін бір кісідей бастан өткерген көрнекті ғалым, техника ғылымдарының докторы, профессор Абай Тұрсынов Ленинград қаласының жоғары оқу орындарында ұзақ жыл ұстаздық етіп, бертінде Алматыға көшіп келген зейнеткер. Абай Тұрсыновтың айтуынша, Қажымұқанмен жақсы қарым-қатынаста болған ата-анасы бір жолы әйгілі балуанды төніп келген ажалдан аман сақтап қалыпты. Оған өзі тікелей куә болған. Сол туралы Әбекең былайша сыр шертеді: ...
Толығырақ »ОТАНҒА КӨМЕК
ҰОС-ң отты жылдарындағы Қажымұқан бейнесі, оның өмірі және тірлігі, оның саналы да жеңіске толы өмірінің тағы бір тың, патриоттық, отансүйгіштік қырын көрсеткендей болды. Жасының егде тартып, жетпістен асып, қарттық шағы келіп жеткен палуанға соғыстың өте қатты әсері тиеді. Елінің, жұртының арқа сүйер азаматтарының бірі болған ол үйінде тыныш жата алмаған. Бұлайша құр уайыммен жатпай, әскерге алынып, соғыс майданына барып қолынан ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН ҰЛТ ЗИЯЛЫЛАРЫМЕН БІРГЕ
Өмірінің көпшілігін спортқа арнап, мол жылдарын шет мемлекеттерде өткізген ұлы палуан өз Отанына оралған кісілік шағында, ұлтының қамы мен елінің рухы үшін тынбастан елдегі ұлт зиялыларымен араласып, жиі кездесіп, шамасының келгенінше басқосуларға қатысқанды. Елдегі түрлі жиындар мен іс-шараларға бір кісідей атсалысып қатысып, ел жаңалықтарымен етене байланыста болды. Оған дәлел музей қорындағы бірнеше фото суреттер арқылы сөйлесек, мысалы 1918 жылы Семейде ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН МЕН ҚАЖЫТАЙ ҰШҚЫШ
Халқымыздың бiртуар ұлы — қас батыр Қажымұқан туралы ел iшiнде аңыздар да, естелiк әңгiмелер де аз емес. Ал мен болсам, сонау 1946 жылы ел аралап, ғажайып өнерлерiн көрсетiп жүрген балуан атамыздың дамбалының балағынан өткен балалық шағымды ешқашан ұмыта алмаймын… Сол жылдың тамыз айы болатын. Сарысу ауданының (Жамбыл облысы) орталығы болған Байқадам (қазiргi Саудакент) селосында тұратын нағашы ағам Амантайдың үйiне шешеммен ...
Толығырақ »БАЛУАНДЫ КӨРГЕН КӨНЕКӨЗ
Менің әжем Мінуара Нұртазақызы Омбы қаласының түбіндегі Бәкізе деген ауылда дүниеге келген. Өзінің айтуынша, қой жылы, күн жылынып, төлдер қорадан шығып, жер аяғы кеңіген кезде туған. Менің әжем Мінуара Нұртазақызы Омбы қаласының түбіндегі Бәкізе деген ауылда дүниеге келген. Өзінің айтуынша, қой жылы, күн жылынып, төлдер қорадан шығып, жер аяғы кеңіген кезде туған. Ал құжатта 1916 жылы 8 наурызда туды деп ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАНҒА ҚОЛДАУ КӨРСЕТКЕН ЕКЕУ
Осыдан бірер жыл бұрын Астана қаласына жол түсіп, біраз күн бас шаһарды араладым. Қаладағы мәдени, тарихи ескерткіштерді тамашаладым. Сол уақытта өзім куә болған жайлардың ішіндегі бөле-жара айтарым әйгілі жазушы, қоғам қайраткері, бәрімізге бала жасымыздан өзінің «Тоқаш Бокин» романымен таныс Зейін Шашкиннің шаңырағында қонақ болғаным дер едім. Жазушының зайыбы Мәриям Нұрланқызы жасы сексен жетіге келсе де әлі күнге сергек, ширақ, бақуатты ...
Толығырақ »ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ТАРИХЫНДАҒЫ ТҰҢҒЫШ КӘСІПҚОЙ БАЛУАН
Қажы Мұқан Мұңайтпасұлы — Қазақ халқының тарихындағы тұңғыш кәсіпқой балуан. Тұтас ғұмырын күрес өнеріне арнап, ұланғайыр жері мен өршіл халқын бірінші болып өзге жұртқа паш еткен, өзінен бұрынғы қандастары баспаған топырақты басып, көрмеген елді көріп, өзге қазақ тақпаған алтын, күміс медальдарды мойнына тұңғыш ілген Қажы Мұқан бабамыз. Орасан күштің иесі, күрестің бірнеше түрінен әлем чемпионы атанған тұңғыш қазақ алыбы! Теңдессіз өнерімен жер ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН ТҰРҒАН ҮЙ
Күш атасы Қажымұқан өз қолымен толтырған өмірбаянында Ақмола облысында дүниеге келгенін жазады. Оған дау жоқ. Алайда, Отырар ауданы, Шілік ауылдық округі Ақтөбе елді мекенінде дүниеге келді деген сөз ертеден айтылып келеді. Сол Ақтөбеде өткен келелі жиында күш атасының көзін көрген ағайыны, бүгінде марқұм Дүрман Есжанов ақсақал «Қажымұқанның атасы Ернақ Шiлiк елдi мекенiнен шығаберiс жердегi қорымда жерленген. Балуан бабамыз – күллi ...
Толығырақ »ӨЗЕКТІ СҰРАҚТАРҒА ЖАУАП БЕРДІ
Шымкент қаласы Полиция департаменті Көші-қон қызметі басқармасының ұйымдастыруымен «Ońtústik» телеарнасының тікелей эфирінде сала өкілдері өзекті сұрақтарға жауап берді. Арна эфирінде «Біздің назарда» атты бағдарламасында ҚР ІІМ Көші-қон қызметі комитетінің төрағасының орынбасары, полиция полковнигі – Сабыржан Сейтжанов және Адам құқықтары және заңдылықты сақтау жөніндегі қазақстандық Бюро директорының орынбасары Денис Дживага, «Сана Сезім» әйелдер бастамалары құқықтық орталығы» қоғамдық бірлестігінің директоры Шахноза Хасанова ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАННЫҢ БАТАСЫ
Таяуда Павлодар облысы, Қашыр ауданы Тереңкөл ауылында тұратын сексен жасқа толған Мағатай Мұстафина мынадай әңгіме айтып берді. Апамыз әңгімесінде былай дейді: – Менің келін болып түскен жерім осы өзіміздің ауданымыздағы қазіргі Федоровка ауылдық округіндегі, кезінде (Максим Горький ауданы) Қызылтудың Қоянды деп аталған жері болған. Мұстафа әулетінен, баласы Сләмғалының үш қыздан кейінгі көрген ұлы Жасаумен отау құрдым. Бір кездері аталарымыз осы ...
Толығырақ »ИМАНЖҮСІПТІҢ ТАПҚЫРЛЫҒЫ
Қаламгер Әлімқұл Бүркітбаевтың «Қажымұқан» атты хикаяты 1990 жылы «Жалын» журналында алғаш рет жарияланып, артынан жеке кітап болып шықты. Осы туындыда Ұлытау өңірінде атақты Иманжүсіп Құтпанұлы, Балуан Шолақ, Қажымұқан балуан үшеуі бас қосып, даланы ду-дырдуға бөлегені жайлы айтылады. Бірін-бірі көріп, бас қосуға ынтызар болып жүрген қазақтың арыстары алқа-қотан өнер көрсетеді. Балуан Шолақ білектей темірді арқан сияқты білегіне үш-төрт қайыра орап, екі ...
Толығырақ »ANTIKOR.LIVE: АНТИКОРРУПЦИОННАЯ ЭКСПЕРТИЗА – ЭФФЕКТИВНЫЙ ИНСТРУМЕНТ ПРОТИВОДЕЙСТВИЯ КОРРУПЦИИ
Об этом в ходе брифинга на площадке ANTIKOR ORTALYǴY рассказал первый заместитель руководителя Департамента Агентства по противодействию коррупции по городу Шымкент – Т.Серикбаев. Он выступил с докладом по внесенным законодательным поправкам по восстановлению научной антикоррупционной экспертизы проектов НПА. По словам спикера, в соответствии с поручениями Главы Государства проводится системная работа по противодействию коррупции и форсированная имплементация передовых международных антикоррупционных стандартов ...
Толығырақ »ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛДЫҢ ТИІМДІ ҚҰРАЛЫ
ANTIKOR.LIVE: сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама — сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың тиімді құралы. Бұл туралы ANTIKOR ORTALYǴY алаңында өткен брифинг барысында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаменті басшысының бірінші орынбасары Т. Серікбаев мәлімдеді. Ол нормативтік құқықтық актілердің жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптаманы қалпына келтіру бойынша заңнамалық түзетулер туралы баяндама жасады. Спикердің айтуынша, Мемлекет басшысының тапсырмаларына сәйкес сыбайлас ...
Толығырақ »АБЫРОЙЛЫ МІНДЕТ
Бүгін Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Шымкент қаласы бойынша Департаментінің бастамасымен Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы 6698 әскери бөлімінің жеке құрамымен кездесу өтті. Жиынға Департамент басшысы А.Жұмағали мен оның орынбасарлары Т.Серікбаев, Б.Ұзынжас, әскери бөлім командирі С.Могжанов пен қызметшілері қатысты. Кездесудің мақсаты — сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен таныстыру, сонымен қатар, Қылмыстық-процестік кодексінің 200-бабы шеңберінде енгізілген ұсынуды ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН КӨТЕРГЕН ТАС
Ғасырға жуық уақыт бұрын қазақтың даңқты балуаны Қажымұқан Мұңайтпасов Баянауылдағы досы Сүбек ұстаның үйінің іргесіне таудан алып тасты көтеріп әкеліп орнатыпты. Алып тасты алып келерде таразыға салып өлшемеген, әрине. Кейін ғой тастың салмағы 480 келі екені мәлім болғаны. Сүбек ұста Баянауылға танымал болған деседі. Деректерге қарағанда, өткен ғасырдың жиырмасыншы жылдары Қажымұқан бабамыз Павлодар уезі Ақкелін, Далба болыстарын аралап өнер көрсеткен. ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАННЫҢ ҚОС ҚАНАТЫ
– Сонымен, соғысқа барамын деңіз… Аудандық әскери комиссариаттың бастығы, капитан Данияр Әлімов шау тартып қалған дала батырына таңырқай қарады. – Иә, несі бар! Соғысып жатқандардан менің жаным артық па екен? Ел басына күн туғанда өзін еркекпін дейтін арда азаматтар үйінде бұғып жата ма? Ата-баба салтында ер-азамат ел шетіне жау түре кіргенде жамбастап жатып өлмейді. Сен де айтады екенсің… – Мен ...
Толығырақ »АЛИК ШПЕКБАЕВ ОБСУДИЛ РЕАЛИЗАЦИЮ АНТИКОРРУПЦИОННОЙ ПОЛИТИКИ С ПОСТОЯННЫМ ПРЕДСТАВИТЕЛЕМ ВСЕМИРНОГО БАНКА В КАЗАХСТАНЕ
Сегодня Алик Шпекбаев встретился с постоянным представителем Всемирного банка в Казахстане Жаном-Франсуа Марто. В совещании также приняли участие специалисты по вопросам государственного управления центрального офиса организации в г. Вашингтон, США. Стороны обсудили вопросы развития антикоррупционной политики в Казахстане и достижения страны в разрезе «Индикаторов государственного управления» Всемирного банка, наметив планы дальнейшего сотрудничества. В ходе встречи председатель Агентства презентовал актуальные новеллы ...
Толығырақ »ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ САЯСАТТЫҢ ІСКЕ АСЫРЫЛУЫ ТАЛҚЫЛАНДЫ
Бүгін Алик Шпекбаев Дүниежүзілік банктің Қазақстандағы тұрақты өкілі Жан-Франсуа Мартомен кездесті. Сондай-ақ, кеңеске АҚШ-тың Вашингтон қаласындағы ұйымның орталық кеңсесінің мемлекеттік басқару мәселелері жөніндегі мамандары қатысты. Тараптар Қазақстанда жемқорлыққа қарсы саясатты дамыту және еліміздің Дүниежүзілік Банк анықтайтын «Мемлекеттік басқару индикаторлары» бойынша қол жеткізген жетістіктері мәселелерін талқылап, ынтымақтастықты одан әрі кеңейту жоспарларын белгіледі. Кездесу барысында Агенттік төрағасы екінші тараптың назарын Қазақстанның саяси ...
Толығырақ »