Мен Қажекеңді (Қажымұқан Мұңайтпасов)  8-11 жасымда көргенмін. Ол кезде Омбы облысындағы Шарлақ (бертін Дробышев, Нововоршавка) ауданындағы Қаратомар ауылында тұратынбыз. Қажекең әр уақытта сондағы Г.Дмитров атындағы колхозда орналасқан ауылдық кеңестің сессиясына бір топ белсенділермен бірге келіп жүретін. Еліне бара-келе жатқанда жолшыбай түсетін жері – менің әкемнің үлкен ағасы Аманжолдың үйі. Еш уақытта жалғыз жүргенін көрмедім. Бір келгенде қасында басқалармен бірге Құдайберген ...

Қара күште әлі ешкім жоқ сенше биік шырқаған, Өнерге де өзгелерден жақын ең ғой бір табан, Рух қашып бара жатыр өзің өскен қырқадан… Бүгін мені қайта көтер жарты ғасыр өткен соң, Қанатсызды мойындамас мінезіңмен бұрқаған. Сол бір салтың тірі тұрса, тұрар әр кез ұлт аман, Қазақтың бас бұлшық еті, құлагер төс, піл табан… Мұхтар Шаханов Қазақ халқының мақтанышы, аты аңызға ...

Қажекеңнің (Қажымұқан Мұцайтпасов) тек білек күш иесі ғана емес екенін, оның парасатты, ойшыл, намысшыл, зейінді адам болғанын бір ғана автор (Ж.Бектұров. «Күш атасы», 248-б.) жазбайды, оны бәрі өздерінің естеліктерінде дәлелдеп келтіреді. Талиға Бекқожина «Әншілігі де бар еді» деген әңгімесінде: «Көпшіліктің сұрауы бойын­ша Қажекең қолына домбыра алып, қоңыр дауысымен шырқай жөнелді: Атандым Қажымұқан бала жастан, Ішінде империяның болдым асқан, Кешегі Омскінің ...

Биылғы жылы Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауында барлық мемлекеттік органдар ашықтық принципін ұстану қажеттігін тапсырған еді. Әрі халықпен кері байланысты нығайту жөнінде ерекше тапсырмалар жүктеген болатын. Осы мақсатта Шымкент қалалық Полиция департаментінің бастығы, полиция генерал-майоры Ералы Жумаханбетов тұрғындармен онлайн режимінде қабылдау өткізіп келеді. Шымкенттің бас полицейі кезекті қабылдауға алдын-ала жазылған 40-қа жуық азаматты қабылдады. Олардың мәселелерін тыңдады. Азаматтардың басым бөлігі ...

В соответствии с «Графиком проведения оперативно-профилактических мероприятий и специальных операций на 4 квартал 2020 года», утвержденного МВД Республики Казахстан, в целях профилактики дорожно-транспортных происшествий с участием пассажирского транспорта, в целях повышения транспортной дисциплины среди водителей, осуществляющих перевозки пассажиров и грузов на автомобильных дорогах, усиления контроля за общественным транспортом в межрайонном, междугородном, межобластном и международном сообщениях, обслуживающим без специальной регистрации, в ...

Қазақстан Республикасы ІІМ-мен бекітілген «Жедел-профилактикалық іс-шаралар және арнайы операциялар өткізудің 2020 жылғы 4-тоқсанына арналған кесте» талаптарына сай, жолаушылар көлігінің қатысуымен жол-көлік оқиғаларының алдын-алуға байланысты, автомобиль жолдарында жолаушылар мен жүктерді тасымалдауды жүзеге асыратын жүргізушілер арасында көліктік тәртіпті арттыру, арнайы тіркеусіз қызмет көрсететін ауданаралық, қалааралық, облысаралық және халықаралық қатынастарда жүретін қоғамдық көліктерге бақылауды күшейту мақсатында Шымкент ҚПД-нің 20.10.2020 жылғы №458 бұйрығына сәйкес, ...

Әйгілі Чарльз Чаплиннің ұлы Юджин Чаплин Шымкент циркінде онлайн қонақта болды, деп хабарлайды DIDARBEK.KZ. Цирк басшысы Арман Махмутұлының әлеуметтік желідегі эфиріне  Швейцария мемлекетінің  Женева қаласынан әйгілі әртіс  Юджин Чаплин тікелей байланысқа қосылды. Эфирде  Юджин Чаплиннің өмір жолы, қазақ циркінің өткені, бүгіні, болашағы жайлы  сөз қозғалды. Юджин Чаплиннің Шымкент циркіне деген көзқарасы туралы айтылды. Болашақта бірге іскерлік қатынаста жұмыс жасау жайы ...

Бүгін Шымкент қалалық ішкі саясат және жастар істері жөніндегі басқармасының «Жастар ресурстық орталығының» ұйымдастыруымен IT CAMP жас бағдарламашылар жобасы аясында оқыту сабақтарына қатысқан белсенді жастарды салтанатты марапаттау рәсімі өтті. Жобаның мақсаты – жастар мен жасөспірімдердің IT саласына қызығушылығын арттыру. Жастар арасында отандық және жергілікті ІТ өнімдерін, жаңа компаниялар мен мамандарды даярлауға ықпал ету. Аталмыш жоба аясында PYTHON бағдарламасы арқылы жастарға модельдеу, ...

Қара сөздің қадірін білетін қазақ «күш атасы» деп басқаны емес, Қажымұқанды атаған. Қажымұқан туралы қалам тербеген алаш қаламгерлерін түгендеп шығу да оңай емес. Сәкен Сейфуллин, Сұлтанмахмұт Торайғыров, Кенен Әзірбаев, Нартай Бекежанов, Асқар Тоқмағанбетов, Әбділда Тәжібаев, Дихан Әбілев, Сапарғали Бегалин, Сәбит Мұқанов, Әуелбек Қоңыратбаев, Сырбай Мәуленов, Төлеген Айбергенов, Қадыр Мырзалиев, Ғафу Қайырбеков, Қалмақан Әбдіқадыров, Сәуірбек Бақбергенов, Жайық Бектұров, Әди Шәріпов, Зейтін ...

Мұңайтпасұлы Қажымұқанның бірнеше лақап аты болған. Олар – «Қара Иван», «Қызыл маска». Мәселен, «Муханура» деген лақап атты Қажымұқанға Иван Лебедев қойған.  Ал «Қара Иван» деген лақап атты «төрт Иван» – Иван Поддубный, Иван Заикин және Иван Шемякинмен бірге өнер көрсеткен кезінде алған еді.  Сол кездегі саясат бойынша, бізде тек орыстар ғана емес, жапондықтар да күреседі деген жарнамалар жасалып, Қажымұқанды «Ямагата ...

Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаменті қалалық тұрғын үй басқармасының ұжымымен онлайн кездесу өткізді. Шараға Департамент басшысы А.Жұмағали мен оның бірінші орынбасары Т.Серікбаев және қала әкімінің орынбасары Б.Мамыталиев қатысты. Онлайн шара барысында Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы бастамалар мен жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша заңнамаға енгізілген өзгерістер мен толықтырулар кеңінен түсіндірілді. Сондай-ақ, ...

«Парасатты отбасы» онлайн байқауының Ережесі 1.Жалпы ереже  1.1 Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша  департаменті және қалалық білім басқармасы Қазақстан Республикасының 2015–2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясын басшылыққа ала отырып, парасатты отбасы құндылықтарын насихаттау, отбасылық қатынастарды қалыптастыру және нығайту, заманауи талаптарда парасатты тұлғаны дамыту мақсатында «Парасатты  отбасы» онлайн байқауын (бұдан әрі – байқау) өткізеді. 1.2  Қалалық ...

Положение онлайн конкурса «Парасатты отбасы» 1.     Общие положения 1.1 Департамент Агентства Республики Казахстан по противодействию коррупции по городу Шымкент и Управление образования города Шымкент руководствуясь Антикоррупционной стратегией Республики Казахстан на 2015-2025 года, а также в целях пропаганды семейных ценностей, формирования и укрепления семейных отношений, развития добропорядочной личности в современных условиях проводит онлайн конкурс «Парасатты отбасы» (далее – конкурс). 1.2    В городском ...

Мұңайтпасұлы тұратын үйде қонақта болған филолог-ғалым Әуелбек Қоңыратбаев палуанның физикалық өлшемдерін жазып алған. Сол кезде 75 жастағы палуан жалаңаш тұрғанда 174 келі тартқан. Шалбарының өзіне үш метр мата, көйлегіне 6 метр сұрып кетеді екен. Бойы – 195 сантиметр, төбеден белге дейін – 77 сантиметр, белінен аяғына дейін – 118 сантиметр. Кеудесі – 146 сантиметр, кіндік тұсы – 173 сантиметр, жуан ...

1905 жылы Қажымұқан алғашқы ірі жетістігіне қол жеткізді. Харбинде өткен жарыста Мұңайтпасұлы «джиу-джитсу» күресінен алтын медаль жеңіп алды. Осы додадан кейін  «Маньчжурия чемпионы » деген атаққа ие болды. Ал бір жылдан кейін Алманияда өткен дүниежүзілік жарыста топ жарды. Швецияның Гётеборг қаласында өткен француз күресінен әлем чемпионатында алтыннан алқа тақты. Сөйтіп, осы күрес бойынша әлем чемпионы атанған алғашқы қазақ болды. 1910 ...

Орасан күштің иесі, күрестің бірнеше түрінен әлем чемпионы атанған тұңғыш қазақ алыбы! Тұтас ғұмырын күрес өнеріне арнап, ұланғайыр жері мен өршіл халқын бірінші болып өзге жұртқа паш еткен кәсіпқой балуан. Қажымұқан жастайынан байларға жалданып, ауыр жұмыс істеген. Сол кезде батпаққа батып қалған өгізді жалғыз өзі тартып шығарып алғаны туралы әңгімелер де бар. Елдің есінде тағы бір оқиға қалды. Қажымұқанның қожайыны ...

Күрес өнерінің бірнеше түрін жетік меңгеріп, әлем чемпионы атағына қол жеткізген тұңғыш қазақ — Қажымұқан Мұңайтпасұлының аталары да тегін болмағаны анық. Осындай батыр аталарының ұрпағы қазақтың атын әлемге  танытып, алып күш иесі атанып отыр. Қажымұқан Қыпшақтың Алтыбас руынан шыққан. Аталары: қыпшақ Тоқтарбай, одан кейін Қобыланды, Тірлікбай, Ойбас, Ұзын, Алтыбас, Қарыс, Жоламан, Санбай, Шадибатыр, Ернақ және әкесі Мұңайтпас. Атасы Ернақ ерекше ...

Қазақ елінің мақтанышы, алып күш иесі, теңдесі жоқ кәсіпқой палуан Қажымұқан Мұңайтпасұлы – күрес өнерінің бірнеше түрін жетік меңгеріп, әлем чемпионы атағына қол жеткізген тұңғыш қазақ. Қажымұқан жиырма алты мемлекетте өнер көрсетіп, елуден астам медаль жеңіп алған. Ол наградаларының бәрін сақтай алмады. Мәселен, Рига қаласында жүргенде әкесінің қайтыс болғанын естіп, жолға ақша іздеген екен. Сөйтіп, медальдардың жартысына жуығын атақты палуан ...

Бүгін НҚА жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптаманың үйлестірушісі ретінде конкурстық рәсімдердің қорытындысы бойынша анықталған әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ректоры Ғалымқайыр Мұтанов сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің аппараттық мәжілісінде сөз сөйледі. Спикер сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл институтын тиімді іске асыру негізі ретінде сарапшыларды қоғамдастықтың ауқымды тобына конкурстық іріктеу кезеңдері туралы айтып берді. Оның айтуынша, іріктеу процесінің транспаренттілігі мен ашықтығын ...

Сегодня ректор Казахского национального университета имени Аль-Фараби, определенного по итогам конкурсных процедур в качестве координатора научной антикоррупционной экспертизы проектов НПА, Галимкаир Мутанов выступил на совещании в Агентстве по противодействию коррупции. Спикер рассказал об этапах проводимого конкурсного отбора экспертов из числа широкого круга общественности, как фундамент эффективной реализации данного института противодействия коррупции. По его словам, для обеспечения транспарентности и открытости процесса ...

Қажымұқан Мұңайтпасұлы тағдырдың жазуымен болар төрт рет отбасы құрып, төрт әйел алғаны белгілі. Алғаш Рига қаласында гострольмен жүргенде ат үстінде ойнайтын цирктегі поляқтың акробат қызы Н.Н.Чепковскаямен, содан елге келгеннен кейін 1925 жылы екінші рет қазақ әйелі Ырыстыға, үшінші некесі әмеңгерлікпен қосылған Мінайымға үйленеді. 1944-45 жылдардың бірінде палуан төртінші әйелі Бибіжан Бүркітқызымен отандасады. 1948 жылы дүниеге палуанның кенже ұлы Жанабіл Қажымұқанов ...

Палуан елге келгеннен кейін, 1925 жылы екінші рет қазақ әйелі Ырыстыға үйленген. Бұл некеден Қажымұқанова Азия, София, Рашида атты үш қыз туылған. Бірақ өкініштісі соңғы екі қызы анасымен бірге, сол кездегі медициналық емі белгісіз аурудан қайтыс болып, палуанға ауыр соғады. Бірақ бүгінде қызы Азияның тұрмыс құрған елі Қызылорда облысы, Шиелі ауданында, қыздан тараған ұрпақтар, яғни жиендер тұрып жатыр. Бүгінде Азия ...

Қазақ халқының тарихындағы тұңғыш кәсіпқой балуаны Қажымұқан Мұңайтпасұлының отбасы. Әр түрлі тағдырдың жазуымен болар төрт рет отбасы құрған, яғни төрт әйелі болған. 1909 жылы сонау Рига қаласында гострольмен жүргенде ат үстінде ойнайтын цирктегі поляқтың акробат қызы Н.Н.Чепковскаямен танысып үйленген. Бұл отбасымен Омбы қаласында тұрған. Мұсылманша неке қидыртып, Қажымұқан әйелі Надеждаға Батима деп ат қояды. 1910 жылы дүниеге Халиолла Мұқанов, яғни ...

Қажымұқанның тегі  — орта жүз, қыпшақ руынан шыққан.  Қазақ эпосындағы қара қыпшақ Қобыланды батырдың он бірінші ұрпағы. Қажымұқан палуан мен Қобыланды батырдың арасында он ата бар. Анасы Қабира  ерте қайтыс болып, бала Мұқан әкесі Мұңайтпас пен әжесі Айсарының тәрбиесінде өседі. Қажымұқанның атасы Ернақ батыр да Абылайханның тұсындағы үзеңгілес батыры, үлкен қолды бастаған әскер басы болған тұлға еді. Балуанның әкесі Мұңайтпас ...

Қандай тарихи тұлғаны болсын халық тудырады, заманы ширатып жаратады. Қажымұқандай алыптың тарих сахнасына көтерілуі де тегін емес. Арғы тегі Қарақыпшақ Қобыландыдан тарайтын осынау даңқты тұлғаның қалтарысы мен бұлтарысы, қайғысы мен қуанышы қат-қабат, қиын да қызық, жеңісті де жемісті ғибратты ғұмыры — соның айғағы. Қажымұқандай ұлы перзентінің теңдесіз табиғатына, бірегей болмысына тәнті болғаны соншалық, көзін көргендердің ортамызда жүргеніне қарамастан, ел-жұрты палуанның ...