Сайт жасап беруге тапсырыс қабылдаймыз! Толық жасап беру құны – 150 мың теңге. Хабарласу үшін: qorlyq@list.ru
Басты бет » Авторские архивы: Әсет ӘССАНДИ (страница 306)

Авторские архивы: Әсет ӘССАНДИ

Балуан Шолақ пен Қажымұқанның кездесуі

Мұңайтпас дүниеден өтті. Қажымұқан шет жұрттарды аралап, күресіп жүрсе керек, суық хабар алысымен суыт елге оралады. Қаладағы жаңалықты даладағы елдің бұрын еститін әдеті емес пе. «Патшаның балуаны Қажымұқан Қызылжар-Көкшетаулап келе жатыр» деген дақпырт тарады. «Патша балуанын» тым болмаса, түстендіріп жіберуді абырой-дәреже көрген бай адамдар жолын тосып әлек. Бірінен соң бірі іліп әкетіп жатты. Бұл хабар Балуан Шолаққа да жетеді. Балуан: ...

Толығырақ »

Мұражай қазынасын ашу

Қажымұқан Мұңайтпасов мұражайы. Қажымұхан атындағы мұражайдың ерекшелігі сол, балуан батырдың жетістіктері мен жасаған ерлік істері жайында баяндалатын экспозициялардан құралған. Мұнда балуанға тиесілі барлық құжаттар мен суреттер жинақталған. Қажымұқан атындағы облыстық спорт мұражайы біздің ауылға жақын орналасқан. Темірланда. Темірлан — Ордабасы ауданының орталығы. Ауылға қыдырып келген достарымды мұражайға апаратын әдетім. Бүгін сіздерге де бір таныстырып шығуды жөн көрдім. Мүмкін, біз жаққа ...

Толығырақ »

Қажымұқан Поддубныйды қалай жеңген?

Қазақ Даласының Батыры Қажымұқан Мұңайтпасов – жауырыны жерге тимеген, тізесі бүгілмеген балуан! Ол үшін дауласудың да керегі жоқ Десе де, әлі күнге дейі нүктесі қойылмай келе жатқан бір ғана мәселе бар. Ол – «Қажымұқан Поддубныйдан жеңілген бе, жеңілмеген бе?» деген сұрақ. Бұл турасында Жазушы Қалмақан Әбдіқадыровтың 1989 жылы «Жазушы» баспасынан шыққан «Қажымұқан» атты кітабының 103-бетінде: «– Ағаның жолына әдепсіз кісі ...

Толығырақ »

Қажымұқанның соңғы хаты

Қажымұқан – өткен ғасырдағы қазақтың маңдайына біткен біртуар тұлғалардың бірі болатын. Бірақ ол кісі өмірінің соңында қандай ауыр жағдайға тап болғанын көбі білмейді. Білетініміз – оның күш атасы атанып, майданға ұшақ сыйлағаны ғана. Ол ұшақтың өзін балуан атамыз қалтасынан алып бере салмай, ақшасын екі жыл бойы өнер көрсетіп жүріп жинапты. Кейін сосын ол ұшаққа Амангелді Имановтың атын жазып, майданға аттандырады. ...

Толығырақ »

«Балам, қорықпа, мен Қажымұқан атаң боламын…»

Самайын күміс қырау шалған 93-тегі Мақпал әже бізді есік алдынан өзі күтіп алды. «Ауылға алты жасар бала келсе, ақ сақалды қария сәлем бере барған» дала заңын бұлжытпай орындаған ананың бұл қасиетіне тәнті болдық. Құда-құдағилары – Жұмаш, Ілескүл, Ескендір қария, ұл-қыздары бейне мерекеге жиналғандай, шағын ауланы шаттыққа бөлеп жіберіпті. Амандық-саулықтан соң әжемен әңгімеміз басталып кетті. Мақпал Берсүгірқызы 1926 жылы 26 ақпанда Созақ ...

Толығырақ »

Қажымұқанның күміс таяғын сыйға алған «Кавказ алыбы»

1964 жылдың мамыр айы. Шымкент қаласындағы Ленин атындағы №29 орта мектеп мұғалiмдерi мен оқушылары абыр-сабыр. Өйткенi, мектепке қонаққа әйгiлi палуан Қажымұқанның шәкiрттерiнiң бiрi Динавецкий келмек. Қасында бiр топ ақын-жазушылары бар көрiнедi. Қадiрмендi қонақтарды лайықты қарсы алудың қам-қарекетi жасалынып жатты. Акт залына «Хош келдiңiздер, меймандар!» деп көрнекi етiлiп жазылып, iлiнiп қойылды. Әлден соң күткен қонақтар да келiп жеттi. Мектеп басшылары оларды ...

Толығырақ »

ҚАЖЫМҰҚАН

Көп ізденіс жасап, зерттеу жүргізіп, Қажымұқанның күрес жайындағы өмірін тың деректермен толықтырған марқұм Әлімқұл Бүркітбаев еді. Қажекеңнің үш медалін, белдігін, қол сандығын, тағы басқа құнды заттарын іздеп тауып Қазақстанға алып келді. Ресейдегі шаң астында қалған мұрағаттарды қопарып, оны орын-орнына келтіріп, хроникалық ережесін сақтап, Қажекеңді білетін тірі жүрген азаматтармен кездесіп, сол кездегі күрестері қайда, қай жылы болды, неше рет әлем батыры ...

Толығырақ »

Елдіктің нышандары көздің қарашығындай қорғалуы тиіс

Баяғыда атақты Шоң би Баянауылда қайтыс болып, сүйегін былғарыға тігіп, бұрынғының жолымен Түркістанға апарыпты. Сонда Əзіреті қожалар: «Сүйекті Арқаға қойып үш жылдан соң алып келсеңдер еді, елдеріңнің құты екен. Құт шайқалады ғой» деген екен. Шоң би қой жылы өлген екен, келесі жылы «Қумешін» деген жұт болыпты. Шоңның өз немересі Төк баласы Бажықай, Ақын баласы Айман өмірінде қарақасқа кедей болып құйрығы ...

Толығырақ »

В ШЫМКЕНТЕ ДЕЙСТВУЕТ ПОРТАЛ ОТКРЫТЫЙ БЮДЖЕТ

Сегодня в ANTIKOR ORTALYǴY руководитель Антикоррупционной службы по городу Шымкент Асхат Жұмағали подвел итоги работы за 9 месяцев т.г. В ходе онлайн брифинга А.Жұмағали остановился на прозрачности и открытости государственных органов, в том числе транспарентности бюджетной системы. «В целях оценки эффективности использования бюджета социальных объектов и инфраструктуры реализуется проект «Ашық бюджет».Этот проект впервые сделал доступными и понятными для населения важные ...

Толығырақ »

ҚОЛЖЕТІМДІ МӘЛІМЕТТЕРДІ КӨРСЕТЕДІ

Бүгін ANTIKOR ORTALYǴY-да Шымкент қаласы бойынша Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметінің басшысы Асхат Жұмағали ағымдағы жылдың 9 айындағы Департамент жұмысын қорытындылады. Онлайн брифинг барысында А. Жұмағали мемлекеттік органдардың ашықтығы мен қолжетімділігіне, оның ішінде бюджеттік жүйенің транспаренттілігіне тоқталды. «Әлеуметтік нысандар мен инфрақұрылымдардың бюджетін пайдаланудың тиімділігін бағалау мақсатында «Ашық бюджет» жобасы іске асырылуда. Бұл жоба алғаш рет халық үшін бюджет шығындары туралы маңызды ...

Толығырақ »

ANTIKOR LIVE: ПРОФИЛАКТИКА КОРРУПЦИИ – ОСНОВНОЙ ПРИОРИТЕТ

Коррупция является острой проблемой сегодняшнего общества. Поэтому противодействие коррупции является ключевой задачей государственной политики, отметил руководитель Департамента Агентства по противодействию коррупции по г.Шымкент Асхат Жұмағали в ходе подведения итогов работы подразделения за 9 месяцев т.г. Здесь акцент сделан на формировании в обществе антикоррупционной культуры, внедрении принципов добропорядочности и открытости, выявлении и устранении коррупционных рисков. По словам спикера в период карантинных ...

Толығырақ »

ТИІМДІ АЛАҢҒА АЙНАЛУДА

Сыбайлас жемқорлық бүгінгі қоғамның өзекті мәселесі болып табылады. Сондықтан сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мемлекеттік саясаттың негізгі міндеті болып табылады, деп атап өтті Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаментінің басшысы Асхат Жұмағали Департаменттің 9 айда атқарған жұмыстарын қорытындылау бойынша өткен брифинг барысында. Осы ретте қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға, парасаттылық пен ашықтық қағидаттарын енгізуге, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ...

Толығырақ »

ANTIKOR LIVE: ПОРЯДКА 1 МЛН. ТЕНГЕ ПОЛУЧИЛИ ГРАЖДАНЕ ШЫМКЕНТА ЗА СООБЩЕНИЯ О ФАКТАХ КОРРУПЦИИ

Об этом сообщил руководитель Департамента Антикоррупционной службы по г.Шымкент Асхат Жұмағали в ходе онлайн брифинга при подведении итогов работы Департамента за 9 месяцев т.г. Сегодня для лиц, сообщивших о коррупционном правонарушении или иным образом оказывающих содействие в противодействии коррупции, законодательно установлены единовременные денежные вознаграждения. На сегодня поощрено 5 лиц на сумму порядка 1 млн. тенге, по заявлениям которых пресечены коррупционные ...

Толығырақ »

СЫЙАҚЫЛАР БЕЛГІЛЕНГЕН

ANTIKOR LIVE: Шымкентік заматтар сыбайлас жемқорлық фактілері туралы хабарлағаны үшін шамамен 1 млн. теңге алған. Бұл туралы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаментінің басшысы Асхат Жұмағали а.ж. 9 айындағы Департаменттің жұмысын қорытындылаған онлайн брифинг барысында мәлімдеді. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық туралы хабарлаған немесе сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға өзге де жолмен жәрдемдесетін тұлғалар үшін заңнамалық түрде біржолғы ақшалай ...

Толығырақ »

ANTIKOR LIVE: В ШЫМКЕНТЕ ИЗОБЛИЧЕНЫ 49 ЛИЦ ЗА КОРРУПЦИОННЫЕ ПРАВОНАРУШЕНИЯ

Сегодня проведен брифинг по результатам работы Департамента Антикоррупционной службы по г.Шымкент за  9 меясцев т.г. В ходе мероприятия руководитель Департамента Асхат Жұмағали сообщил, что в совершении коррупции изобличены  49 лиц. Всего осуждено – 36. По словам руководителя Антикоррупционной службы города, взятки берут за непривлечение к ответственности,  трудоустройство, общее покровительство по службе, выдачу разрешительных документов и др. К примеру, в текущем ...

Толығырақ »

ТОҒЫЗ АЙДЫ ҚОРЫТЫНДЫЛАДЫ

Бүгін Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаментінің а.ж. 9 айында атқарған жұмысының нәтижелері бойынша брифинг өтті. Іс-шара барысында Департамент басшысы А.Жұмағали сыбайлас жемқорлық жасағаны үшін 49 тұлға әшкереленгендігін атап өтті. Сотталғандар – 36. Қалалық Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметі басшысының айтуынша, параны жауапкершілікке тартпау, жұмысқа орналастыру, қызмет бойынша жалпы қамқорлығы, рұқсат құжаттарын бергені және т. б. үшін алуда. ...

Толығырақ »

Қажымұқанның құпиялары

Қажы бабамыз 1983 жылы 100-ге келгенде, бүкіл Қазақстан болып аузымызды ләм деп ашпаппыз. Тәуелсіз Қазақстан 1993 жылы да 110 жылдығы тұсында үн-түнсіз қалғаны белгілі. Осыған орай қазақ халқының мақтанышы, аты аңызға айналған Қажымұқан Мұңайтпасовты өз көзімен көрген, қажымұқантанушы, Қазақстанның еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, дербес зейнеткер Қалиәкпар Әміржановты әңгімеге тартқан едік. – Мен Қажекеңді 8-11 жасымда көргенмін. Ол кезде Омбы облысындағы ...

Толығырақ »

Үлкен қарны жіптіктей болып жиырылатын

Қажымұқанның алып палуан ғана емес, сонымен бірге, ғажайып цирк әртісі ретінде де аса танымал болғаны анық. Ол небір қызық та қауіпті, қиын да таңқалар­лық қойылымдармен көрермен алдына шыққан, цирк манеждерінде өнер көрсет­кен. Жары Бәтима апайдың естелігіне сүйенсек, Қажымұқан қалыңдығы бір еліден жуан сом темірді мойнына галстук, беліне белбеу қылып орап, темірді қамырдай илесе, Парижде цирк алаңына мініп шыққан түйесін арқасына ...

Толығырақ »

«Қажымұқан әкем еді» деушілер көп болған

Қажымұқан ең алғаш рет 36 жасында үйленіпті. Алғашқы әйелі – өзі шын ұна­тып қосылған және мұсылманша некесін қиып, «Бәтима» деп ат берген Надежда Чепковс­кая. Палуанның бұл әйелден көрген баласы – Халиолла. Ал екінші әйелі – Ырыстыдан София, Рәшида, Әзия атты үш қызы болған. Үшінші әйелі – әмеңгерлікпен үйленген Мінәйімнен ұлы Айдархан туылады. Соңғы рет үйленгенде палуанның жасы – 75-те, ал ...

Толығырақ »

Сенген адамына шық жуытпаған

Аты аңызға айналғаны соншалық, бүгінгі ұрпаққа ертегі батырындай болып елестейтін Қажымұқан бабамыздың сырт бейнесі де ерекше болғанға ұқсайды. Бұл ретте Қажекеңді спорт журналисі И.Д.Булга­ков: «Ол Геркулес десе, дегендей екен. Бір қарағанда, ол адамнан гөрі, шойыннан құйған сом тұлғаға ұқсайтын сияқты, бойы ұзын және қанжырдай тартылған. Бұлт-бұлт ойнаған бұлшық еттері бір керемет!» – деп сипаттаса, жазушы Дихан Әбілев: «Жартас кеудесі жалғанның ...

Толығырақ »

Туған жері әлі нақтыланған жоқ

Ресми деректерге жүгінсек, Қажымұ­қан 1871 жылы 12 тамызда Ақмоладағы Қараөткел дуанына қарасты Қоспа деген жерде дүниеге келген. Алайда палуанды «Оңтүстік Қазақстан топырағының тума­сы» ретінде танитындар да бар. Бұған негіз болатын жайт – палуанның атасы Ернақ зиратының Отырар ауданы Шілік ауылын­дағы ескі қорымда жатқандығы және сол маңайда Ернақтың жайлауы деген жайлаудың болғандығы. Көнекөз қариялар Ернақтың баласы Мұңайтпас­тың Ақмола маңына қоныс аударуы ...

Толығырақ »

Жер жүзіне палуандықпен атын жайған… қазақтың Қажымұқаннан басқа кімі бар?

Күллі қазақ «күш атасы» ретінде қадір тұтқан Қажымұқан – ғибратты ғұмыр кешкен сан қырлы тұлға. 15 жасынан топқа түскен Қажекеңнің жасы 70-ке келгенше күресті тастамауының өзі – оның жаратылысы бөлек саңлақ спортшы екендігінің айғағы. Бір айта кетерлігі, 11-атасы Қарақыпшақ Қобыланды болып келетін Қажымұқанның дара бітімі бала жасынан-ақ байқалған. Өзі құралпылас балалармен ойнап жүргенде әлдекімге жазатайым қолы тиіп кетсе, оңдырмайды екен. ...

Толығырақ »

Қажымұқан жөн білмейтін хатшыны қалай қатырды?

Ұлы Отан соғысы аяқталған соң үш ай өткенде Абайдың 100 жылдық мерейтойы Қарауылда аталып өтті. Жұрт тойды өткізуге заңғар жазушы Мұхтар Әуезовтің тікелей өзі мұрындық болды деседі. Осыдан 70 жыл бұрын өтсе де, Абайдың 100 жылдық тойының ұмытылмайтын, қатысқан әр адамның өмірінің тәтті күндері саналатын себептері бар. Біріншіден, ол той Ұлы Жеңістен соң іле-шала өтті. Бес жыл бойы қысылып, қиын ...

Толығырақ »

Қажымұқанның біз білмейтін ұрпақтары Францияда тұрады

Күш атасы – Қажымұқан атамыздың өмірінде төрт рет үйленгені белгілі. Ал бесіншісі…Францияда француз әйелінен туған ұрпақтары бар екен. Ол туралы сәл кейін. Қажекеңнің бірінші әйелі – Бәтима. 16 жастағы Бәтимаға 1909 жылы үйленген. Бәтиманың шын есімі – Надежда Николаевна Чепковская. Циркте аттың құлағында ойнайтын биші болған. Некелері Омбы мешітінде қиылып, мұсылманша есім алған. 1966 жылы қайтыс болған. Бәтимадан 1910 жылы ...

Толығырақ »

Қажымұқанның меценаты кім?

Аягөз өңірінің өткеніне көз жіберсеңіз, талай тарихтың куәсі боласыз. Осы ауылдың аңқылдаған абыз ақсақалдарын былай қойғанда, орта буын өкілдерінің де айтар ой-толғамы бар. Бірде әріптесім Бекен Малдыбаев деген азамат осы қалада Қажымұқан атамыздың болғанын және ұлы күш атасының осындағы орталық алаңда өнер көрсеткенін білетін адамның Аягөзде тұратынын айтты. мен болсам, оған бірден қолқа салып, сол адаммен таныстыруын өтіндім. Келісті. Бірақ ...

Толығырақ »