Өмірдің тар жол, тайғақ кешуін бір кісідей бастан өткерген көрнекті ғалым, техника ғылымдарының докторы, профессор Абай Тұрсынов Ленинград қаласының жоғары оқу орындарында ұзақ жыл ұстаздық етіп, бертінде Алматыға көшіп келген зейнеткер. Абай Тұрсыновтың айтуынша, Қажымұқанмен жақсы қарым-қатынаста болған ата-анасы бір жолы әйгілі балуанды төніп келген ажалдан аман сақтап қалыпты. Оған өзі тікелей куә болған. Сол туралы Әбекең былайша сыр шертеді: ...
Толығырақ »Авторские архивы: Әсет ӘССАНДИ
ОТАНҒА КӨМЕК
ҰОС-ң отты жылдарындағы Қажымұқан бейнесі, оның өмірі және тірлігі, оның саналы да жеңіске толы өмірінің тағы бір тың, патриоттық, отансүйгіштік қырын көрсеткендей болды. Жасының егде тартып, жетпістен асып, қарттық шағы келіп жеткен палуанға соғыстың өте қатты әсері тиеді. Елінің, жұртының арқа сүйер азаматтарының бірі болған ол үйінде тыныш жата алмаған. Бұлайша құр уайыммен жатпай, әскерге алынып, соғыс майданына барып қолынан ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН ҰЛТ ЗИЯЛЫЛАРЫМЕН БІРГЕ
Өмірінің көпшілігін спортқа арнап, мол жылдарын шет мемлекеттерде өткізген ұлы палуан өз Отанына оралған кісілік шағында, ұлтының қамы мен елінің рухы үшін тынбастан елдегі ұлт зиялыларымен араласып, жиі кездесіп, шамасының келгенінше басқосуларға қатысқанды. Елдегі түрлі жиындар мен іс-шараларға бір кісідей атсалысып қатысып, ел жаңалықтарымен етене байланыста болды. Оған дәлел музей қорындағы бірнеше фото суреттер арқылы сөйлесек, мысалы 1918 жылы Семейде ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН МЕН ҚАЖЫТАЙ ҰШҚЫШ
Халқымыздың бiртуар ұлы — қас батыр Қажымұқан туралы ел iшiнде аңыздар да, естелiк әңгiмелер де аз емес. Ал мен болсам, сонау 1946 жылы ел аралап, ғажайып өнерлерiн көрсетiп жүрген балуан атамыздың дамбалының балағынан өткен балалық шағымды ешқашан ұмыта алмаймын… Сол жылдың тамыз айы болатын. Сарысу ауданының (Жамбыл облысы) орталығы болған Байқадам (қазiргi Саудакент) селосында тұратын нағашы ағам Амантайдың үйiне шешеммен ...
Толығырақ »БАЛУАНДЫ КӨРГЕН КӨНЕКӨЗ
Менің әжем Мінуара Нұртазақызы Омбы қаласының түбіндегі Бәкізе деген ауылда дүниеге келген. Өзінің айтуынша, қой жылы, күн жылынып, төлдер қорадан шығып, жер аяғы кеңіген кезде туған. Менің әжем Мінуара Нұртазақызы Омбы қаласының түбіндегі Бәкізе деген ауылда дүниеге келген. Өзінің айтуынша, қой жылы, күн жылынып, төлдер қорадан шығып, жер аяғы кеңіген кезде туған. Ал құжатта 1916 жылы 8 наурызда туды деп ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАНҒА ҚОЛДАУ КӨРСЕТКЕН ЕКЕУ
Осыдан бірер жыл бұрын Астана қаласына жол түсіп, біраз күн бас шаһарды араладым. Қаладағы мәдени, тарихи ескерткіштерді тамашаладым. Сол уақытта өзім куә болған жайлардың ішіндегі бөле-жара айтарым әйгілі жазушы, қоғам қайраткері, бәрімізге бала жасымыздан өзінің «Тоқаш Бокин» романымен таныс Зейін Шашкиннің шаңырағында қонақ болғаным дер едім. Жазушының зайыбы Мәриям Нұрланқызы жасы сексен жетіге келсе де әлі күнге сергек, ширақ, бақуатты ...
Толығырақ »ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ТАРИХЫНДАҒЫ ТҰҢҒЫШ КӘСІПҚОЙ БАЛУАН
Қажы Мұқан Мұңайтпасұлы — Қазақ халқының тарихындағы тұңғыш кәсіпқой балуан. Тұтас ғұмырын күрес өнеріне арнап, ұланғайыр жері мен өршіл халқын бірінші болып өзге жұртқа паш еткен, өзінен бұрынғы қандастары баспаған топырақты басып, көрмеген елді көріп, өзге қазақ тақпаған алтын, күміс медальдарды мойнына тұңғыш ілген Қажы Мұқан бабамыз. Орасан күштің иесі, күрестің бірнеше түрінен әлем чемпионы атанған тұңғыш қазақ алыбы! Теңдессіз өнерімен жер ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН ТҰРҒАН ҮЙ
Күш атасы Қажымұқан өз қолымен толтырған өмірбаянында Ақмола облысында дүниеге келгенін жазады. Оған дау жоқ. Алайда, Отырар ауданы, Шілік ауылдық округі Ақтөбе елді мекенінде дүниеге келді деген сөз ертеден айтылып келеді. Сол Ақтөбеде өткен келелі жиында күш атасының көзін көрген ағайыны, бүгінде марқұм Дүрман Есжанов ақсақал «Қажымұқанның атасы Ернақ Шiлiк елдi мекенiнен шығаберiс жердегi қорымда жерленген. Балуан бабамыз – күллi ...
Толығырақ »ӨЗЕКТІ СҰРАҚТАРҒА ЖАУАП БЕРДІ
Шымкент қаласы Полиция департаменті Көші-қон қызметі басқармасының ұйымдастыруымен «Ońtústik» телеарнасының тікелей эфирінде сала өкілдері өзекті сұрақтарға жауап берді. Арна эфирінде «Біздің назарда» атты бағдарламасында ҚР ІІМ Көші-қон қызметі комитетінің төрағасының орынбасары, полиция полковнигі – Сабыржан Сейтжанов және Адам құқықтары және заңдылықты сақтау жөніндегі қазақстандық Бюро директорының орынбасары Денис Дживага, «Сана Сезім» әйелдер бастамалары құқықтық орталығы» қоғамдық бірлестігінің директоры Шахноза Хасанова ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАННЫҢ БАТАСЫ
Таяуда Павлодар облысы, Қашыр ауданы Тереңкөл ауылында тұратын сексен жасқа толған Мағатай Мұстафина мынадай әңгіме айтып берді. Апамыз әңгімесінде былай дейді: – Менің келін болып түскен жерім осы өзіміздің ауданымыздағы қазіргі Федоровка ауылдық округіндегі, кезінде (Максим Горький ауданы) Қызылтудың Қоянды деп аталған жері болған. Мұстафа әулетінен, баласы Сләмғалының үш қыздан кейінгі көрген ұлы Жасаумен отау құрдым. Бір кездері аталарымыз осы ...
Толығырақ »ИМАНЖҮСІПТІҢ ТАПҚЫРЛЫҒЫ
Қаламгер Әлімқұл Бүркітбаевтың «Қажымұқан» атты хикаяты 1990 жылы «Жалын» журналында алғаш рет жарияланып, артынан жеке кітап болып шықты. Осы туындыда Ұлытау өңірінде атақты Иманжүсіп Құтпанұлы, Балуан Шолақ, Қажымұқан балуан үшеуі бас қосып, даланы ду-дырдуға бөлегені жайлы айтылады. Бірін-бірі көріп, бас қосуға ынтызар болып жүрген қазақтың арыстары алқа-қотан өнер көрсетеді. Балуан Шолақ білектей темірді арқан сияқты білегіне үш-төрт қайыра орап, екі ...
Толығырақ »ANTIKOR.LIVE: АНТИКОРРУПЦИОННАЯ ЭКСПЕРТИЗА – ЭФФЕКТИВНЫЙ ИНСТРУМЕНТ ПРОТИВОДЕЙСТВИЯ КОРРУПЦИИ
Об этом в ходе брифинга на площадке ANTIKOR ORTALYǴY рассказал первый заместитель руководителя Департамента Агентства по противодействию коррупции по городу Шымкент – Т.Серикбаев. Он выступил с докладом по внесенным законодательным поправкам по восстановлению научной антикоррупционной экспертизы проектов НПА. По словам спикера, в соответствии с поручениями Главы Государства проводится системная работа по противодействию коррупции и форсированная имплементация передовых международных антикоррупционных стандартов ...
Толығырақ »ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛДЫҢ ТИІМДІ ҚҰРАЛЫ
ANTIKOR.LIVE: сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама — сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың тиімді құралы. Бұл туралы ANTIKOR ORTALYǴY алаңында өткен брифинг барысында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаменті басшысының бірінші орынбасары Т. Серікбаев мәлімдеді. Ол нормативтік құқықтық актілердің жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптаманы қалпына келтіру бойынша заңнамалық түзетулер туралы баяндама жасады. Спикердің айтуынша, Мемлекет басшысының тапсырмаларына сәйкес сыбайлас ...
Толығырақ »АБЫРОЙЛЫ МІНДЕТ
Бүгін Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Шымкент қаласы бойынша Департаментінің бастамасымен Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы 6698 әскери бөлімінің жеке құрамымен кездесу өтті. Жиынға Департамент басшысы А.Жұмағали мен оның орынбасарлары Т.Серікбаев, Б.Ұзынжас, әскери бөлім командирі С.Могжанов пен қызметшілері қатысты. Кездесудің мақсаты — сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен таныстыру, сонымен қатар, Қылмыстық-процестік кодексінің 200-бабы шеңберінде енгізілген ұсынуды ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН КӨТЕРГЕН ТАС
Ғасырға жуық уақыт бұрын қазақтың даңқты балуаны Қажымұқан Мұңайтпасов Баянауылдағы досы Сүбек ұстаның үйінің іргесіне таудан алып тасты көтеріп әкеліп орнатыпты. Алып тасты алып келерде таразыға салып өлшемеген, әрине. Кейін ғой тастың салмағы 480 келі екені мәлім болғаны. Сүбек ұста Баянауылға танымал болған деседі. Деректерге қарағанда, өткен ғасырдың жиырмасыншы жылдары Қажымұқан бабамыз Павлодар уезі Ақкелін, Далба болыстарын аралап өнер көрсеткен. ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАННЫҢ ҚОС ҚАНАТЫ
– Сонымен, соғысқа барамын деңіз… Аудандық әскери комиссариаттың бастығы, капитан Данияр Әлімов шау тартып қалған дала батырына таңырқай қарады. – Иә, несі бар! Соғысып жатқандардан менің жаным артық па екен? Ел басына күн туғанда өзін еркекпін дейтін арда азаматтар үйінде бұғып жата ма? Ата-баба салтында ер-азамат ел шетіне жау түре кіргенде жамбастап жатып өлмейді. Сен де айтады екенсің… – Мен ...
Толығырақ »АЛИК ШПЕКБАЕВ ОБСУДИЛ РЕАЛИЗАЦИЮ АНТИКОРРУПЦИОННОЙ ПОЛИТИКИ С ПОСТОЯННЫМ ПРЕДСТАВИТЕЛЕМ ВСЕМИРНОГО БАНКА В КАЗАХСТАНЕ
Сегодня Алик Шпекбаев встретился с постоянным представителем Всемирного банка в Казахстане Жаном-Франсуа Марто. В совещании также приняли участие специалисты по вопросам государственного управления центрального офиса организации в г. Вашингтон, США. Стороны обсудили вопросы развития антикоррупционной политики в Казахстане и достижения страны в разрезе «Индикаторов государственного управления» Всемирного банка, наметив планы дальнейшего сотрудничества. В ходе встречи председатель Агентства презентовал актуальные новеллы ...
Толығырақ »ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ САЯСАТТЫҢ ІСКЕ АСЫРЫЛУЫ ТАЛҚЫЛАНДЫ
Бүгін Алик Шпекбаев Дүниежүзілік банктің Қазақстандағы тұрақты өкілі Жан-Франсуа Мартомен кездесті. Сондай-ақ, кеңеске АҚШ-тың Вашингтон қаласындағы ұйымның орталық кеңсесінің мемлекеттік басқару мәселелері жөніндегі мамандары қатысты. Тараптар Қазақстанда жемқорлыққа қарсы саясатты дамыту және еліміздің Дүниежүзілік Банк анықтайтын «Мемлекеттік басқару индикаторлары» бойынша қол жеткізген жетістіктері мәселелерін талқылап, ынтымақтастықты одан әрі кеңейту жоспарларын белгіледі. Кездесу барысында Агенттік төрағасы екінші тараптың назарын Қазақстанның саяси ...
Толығырақ »БАСШЫЛАР ЖАЛАҚЫЛАРЫН ЖАРИЯ ЕТУДЕ
Шымкент қаласындағы мемлекеттік органдар басшылары мегаполис тұрғындарын айлық жалақыларымен таныстыруда. Аталған акция «Шымкент-адалдық алаңы» жобалық кеңсесінің бастамасымен қолға алынып, «Жемқорлық бізге жат» деп аталды. Аталған шараның негізгі мақсаты — мемлекеттік органдардың басшыларын парасаттылық және ашықтық қағидаттарын ұстануға шақыру болып табылады. «Акцияны мемлекеттік органдар басшыларымен қатар, спорт, денсаулық сақтау, білім саласының жетекшілері қолдап, жалақыларымен қатар жемқорлықтың алдын алу мақсатында атқарылған жұмыстардан ...
Толығырақ »ПАРАСАТТЫЛЫҚ САҒАТТЫ ӨТТІ
Қоғамда адалдық, парасаттылық қағидаларын насихаттау мақсатында М.Әуезов атындағы ОҚУ жанындағы «Парасат» басқармасының басшысы, қалалық ақпараттық-ағартушылық штабының мүшесі Гүлбақыт Дулатова «Бизнес және басқару» жоғарғы мектебі мен «Заң» факультетінің профессор-оқытушыларымен онлайн кездесу өткізді. Іс-шарада Штаб құрудың қоғам алдындағы маңыздылығы түсіндіріліп, сыбайластықтың алдын алу үшін қоғамдық санаға серпіліс жасау арқылы жоюға болатындығы айтылды. Адамдық пен адалдық, сенім мен парасаттылық қағидаттары айтылған рухани жиында ...
Толығырақ »«КҮШ АТАСЫ – ҚАЖЫМҰҚАН» АНИМАЦИЯЛЫҚ ФИЛЬМІ ЖАЙЛЫ
«ЭКСПО-2017» халықаралық мамандандырылған көрмесі аясында тұсауы «Күш атасы – Қажымұқан» анимациялық фильмінің кесілген еді. Қазақ анимациялық фильміне тағы бір тамаша дүниенің қосылғанына бәріміз куә болып, бір марқайған едік. енді сол фильмге тоқтала кетсек. «Күш атасы – Қажымұқан» анимациялық фильмінің тұсаукесері елордадағы Оңтүстік Қазақстан облысы күндері аясында өткен маңызды шаралардың қатарынан көрінді. Астана қалалық «Оқушылар сарайына» көрермен лық толды. Оқиға желісі ...
Толығырақ »БАЛУАН-БАТЫР ЖАЙЛЫ ДЕРЕКТЕР
Балуан — батырымыз Қажымұқан Мұңайтпасов жайлы қызықты деректерді ұсынып отырмыз. Бұл ақпаратты әр қазақ баласы және күрес жанкүйерлері білуі тиіс. 1. Өмірінің соңғы кезеңі Түркістан жерінде өткізді. Бүгінде Түркістан облысы, Ордабасы ауданы, Темірланда балуанға арналған ескерткіш пен музей бар. 2. Ол өмірінің соңғы жылдары жасы жетпістен асса да ел аралап, цирк өнерін көрсетіп, жиналған 100 мың сомға майдан үшін деп ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН БАЛУАННЫҢ ӘЖЕСІНІҢ ҚАБІРІ
Ол зират Астана іргесіндегі Төңкеріс ауылының қорымында жатыр. Қажымұқан балуанның өмір тарихы алып күшінің арқасында әлем спорт тарихына енді. Қазақ халқы осы тумасы арқылы әлі талай ғасыр мақтана алады. Уақыт – ұлы таразы. Екшейді, елейді, ақиқатты ақтайды, өнегеліні өрге сүйрейді. Тек таңдаулы тұлғаларға ғана тарих өз қойнауынан орын береді. Осындай таңдаулының бірі — Қажымұқан Мұңайтпасұлы. Көзі қарақты қауым түгел біледі. ...
Толығырақ »ОРДАБАСЫДА СПОРТ КЕШЕНІ САЛЫНАДЫ
Түркістан облысы Ордабасы ауданында Қажымұқан Мұңайтпасұлының 150 жылдығына орай қазақ даласы батырының атына мемориалдық кешен салынады, деп хабарлайды DIDARBEK.KZ ақпараттық агенттігі. Заманауи үлгіде бой көтеретін нысанның құрылыс жұмыстары биыл қараша айында басталып, 2021 жылдың қазан айында пайдалануға беріледі деп күтілуде. «Батыс Қытай – Батыс Еуропа» халықаралық көлік дәлізі бойында салынатын мемориалдық кешеннің жалпы аумағы бес гектарды құрайды. Нысан кітапхана, көрме ...
Толығырақ »ҚАЖЫМҰҚАН МҰҢАЙТПАСҰЛЫНЫҢ 150 ЖЫЛДЫҚ МЕРЕЙТОЙЫН АТАП ӨТУ ТУРАЛЫ
Қажымұқан Мұңайтпасұлының 150 жылдық мерейтойын дайындау мен өткізуге қатысты депутаттық сауал Қазақстан Республикасының Парламенті Сенатының депутаттары Ә. Бектаевтың және Ә. Құртаевтың 2019 жылғы 8 қарашада қазақтың әйгілі палуаны Қажымұқан Мұңайтпасұлының 150 жылдық мерейтойын дайындау мен өткізуге қатысты депутаттық сауал жолдаған болатын. ҚР Премьер-Министрі Асқар Маминнің 150 жылдық мерейтойын дайындау мен өткізуге қатысты депутаттардың сауалына primeminister.kz ресми сайтында жарияланған жауабын жариялауды жөн ...
Толығырақ »