Шымкент қаласына картоп негізінен Павлодар және Қарағанды облыстарынан жеткізіледі, сондықтан оның бағасы тікелей өндіруші өңірлердегі жағдайға тәуелді. Қазіргі таңда бұл аймақтардан келетін картоп бағасы біршама қымбаттап, қаладағы көкөніс базарларында бөлшек саудада 200–270 теңге аралығында сатылуда.
Бағаны тұрақтандыру мақсатында қалада «айналым механизмі» іске қосылып, сауда желілерінде картоп бекітілген баға – 180 теңгеден сатылады. Сонымен қатар, шаруа қожалықтарымен 21 мың тонна картопқа келісім-шарт жасалған.
Нәтижесінде, Шымкент қаласында картоп тапшылығы байқалмайды және тұрғындар өнімді қолжетімді бағамен ала алады.
Сонымен бірге, Шымкент қаласында жылқы етінің бағасы соңғы уақытта айтарлықтай қымбаттаған. Бұл өзгерістерге бірнеше факторлар әсер етіп, әсіресе көршілес Түркістан облысынан жеткізілетін еттің бағасы мен өнімділік деңгейі маңызды рөл атқарып отыр. Қала тұрғындары үшін қолжетімді бағада ет алу мәселесі күн тәртібінде тұр, сондықтан қала әкімдігі түрлі шаралар қабылдап, жағдайды тұрақтандыруға ұмтылып келеді.
Шымкент қаласына жылқы етінің негізгі бөлігі көршілес Түркістан облысынан жеткізіледі. Қарабұлақ елді мекеніндегі мал сою алаңдарында жылқы етінің көтерме бағасы 3 100–3 200 теңге (туша) көлемінде қалыптасса, қаладағы базарлар мен ет павильондарында бөлшек саудада 3 400–3 500 теңгеге дейін сатылуда.
Баға өсіміне бірнеше фактор әсер етіп отыр:
— көршілес мемлекеттерден сұраныстың артуына байланысты сойыс салмағындағы ет өнімдерінің экспортқа шығарылуы;
— жем-шөп құнының айтарлықтай қымбаттауы, нәтижесінде жылқы етінің өзіндік құнының өсуі.
Тұрғындарды қолжетімді бағамен қамту мақсатында әкімдік қала аумағындағы 6 орында апта сайын ауыл шаруашылығы жәрмеңкелерін тұрақты ұйымдастыруда. Жәрмеңкелерде ет өндіруші шаруа қожалықтары өнімдерін тікелей ұсыну мүмкіндігіне ие болып, жылқы еті орта есеппен 3 400 теңгеден сатылуда.
Айта кетейік, мемлекеттік бақылауға жататын әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлары тізіміне тек сиыр етінің сүйекті жауырын-төс бөлігі енгізілген. Осыған сәйкес, бағаны тұрақтандыру үшін Шымкент қаласындағы ірі сауда желілерімен және ет өндіруші шаруашылықтармен келісімшарттар жасалған. Нәтижесінде қала тұрғындары әлеуметтік сауда нүктелерінен сиыр етін нарықтан төмен бекітілген бағада сатып алу мүмкіндігіне ие.
Азық-түлік бағасын тұрақтандыру бағытында атқарылып жатқан шаралар қала тұрғындарының әлеуметтік жағдайын қорғауға бағытталған маңызды қадамдардың бірі болып отыр. Нарықтағы баға құбылмалығына қарамастан, негізгі азық-түлік түрлерінің қолжетімділігін қамтамасыз ету жергілікті атқарушы органдардың басты міндеттерінің бірі саналады. Бұл ретте өндірушілермен тікелей жұмыс істеу және делдалдар санын азайту тиімді тетік ретінде өз нәтижесін беріп келеді.
Бағаны тұрақтандыруда ауыл шаруашылығы жәрмеңкелерінің де маңызы зор. Мұндай алаңдарда тұрғындар өнімді өндірушіден тікелей сатып алып, нарықтағы орташа бағадан төмен деңгейде алу мүмкіндігіне ие болады. Сонымен қатар, жәрмеңкелер жергілікті шаруалардың өнімін өткізуіне қолайлы жағдай жасап, ауыл шаруашылығы саласының дамуына да оң әсерін тигізеді.
Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына бақылаудың күшеюі бағаның негізсіз өсуіне жол бермеуге мүмкіндік береді. Мемлекет тарапынан қабылданып жатқан реттеу шаралары мен келісімшарттық міндеттемелер нарықтағы тұрақтылықты сақтауға бағытталған. Бұл өз кезегінде тұрғындардың күнделікті тұтынатын өнімдерді тұрақты әрі қолжетімді бағамен сатып алуына жағдай жасайды.
Жалпы, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және бағаны бақылауда ұстау бағытындағы жұмыстар алдағы уақытта да жалғасын табады. Тиімді механизмдер мен жүйелі бақылау арқылы қалада әлеуметтік тұрақтылық сақталып, тұрғындардың тұрмыс сапасын арттыруға негіз қаланады.
